Consumenten willen eerder meer corona-maatregelen dan minder. De communicatie daarover moet veel duidelijker. Mensen onderkennen dat ze ook zelf de maatregelen minder goed naleven. Daarnaast maken mensen met een onzekere werksituatie zich steeds meer zorgen over hun financiële situatie. Dat leidt enerzijds tot spaarzaamheid, maar ook tot impulsaankopen. Dit laatste is een bekend fenomeen in crisisperiodes.
Liever meer dan minder corona-maatregelen
Vanaf het begin van de corona-crisis zijn we als Nederlanders positief geweest over de aanpak van de overheid. Maar waar zo’n twee derde van de Nederlanders tot vlak voor de start van de zomervakantie van mening was dat de maatregelen van de overheid goed waren, komt daar nu duidelijk verandering in. Inmiddels vindt nog maar 46% van de Nederlanders de maatregelen precies goed, terwijl een record van 36% van mening is dat de maatregelen (veel) te beperkt zijn. Deze groep is in de afgelopen weken met bijna 20% gestegen. De groep die de meeste aandacht krijgt in de media, de mensen die minder maatregelen willen, is in dezelfde periode stabiel.
Mandy Merks, Insights Consultant bij Validators : ‘Je ziet dus dat nuancering in berichtgeving op zijn plaats is. Veel aandacht gaat naar de corona-protesten, maar het merendeel van de Nederlanders verwacht juist meer maatregelen, optreden en communicatie vanuit de overheid.’
Voor het goed kunnen naleven en volhouden van de maatregelen die op ons gedrag van toepassing zijn, is het belangrijk dat duidelijk is wat we moeten doen. Uit een groot onderzoek van het RIVM en GGD-GHOR (2020, juli)* naar de houding ten aanzien van de gedragsregels blijkt dat ruim de helft van de Nederlanders de maatregelen inconsistent vindt, maar ze wel opvolgt. Zo’n twee op de vijf Nederlanders geven echter aan dat ze in de war raken, minder gemotiveerd zijn om de regels op te volgen of gewoonweg niet weten wat ze moeten doen.
Vier op de tien Nederlanders vinden dat anderen maatregelen goed naleven
Nederlanders vinden ook dat de corona-maatregelen om 1,5 meter afstand te houden en zoveel mogelijk thuis te blijven steeds minder worden nageleefd. Hoewel we denken dat we deze regels zelf nog steeds goed naleven, vindt slechts 41% van de Nederlanders dat anderen dat ook doen (tegenover 54% begin juni). 38% heeft het idee dat anderen nog steeds zoveel mogelijk thuisblijven (tegenover 49% begin juni). Ook de eigen naleving neemt in deze periode licht af overigens. Er lijkt bij mensen gewenning op te treden. We maken ons minder zorgen en merken de toename in het aantal besmettingen – nog – niet in onze persoonlijke omgeving.
Gijs de Beus, strateeg bij Friends & Foes en lid expertpanel: ‘Afgelopen weekend werd ik in het Rijksmuseum nog hard door een medebezoekster toegeschreeuwd dat ik me niet aan de looprichting hield. Ik schrok me een hoedje. Ze had helemaal gelijk. Maar dat moet toch luchtiger kunnen? Behalve de droge persconferenties mag er best wat gedragscommunicatie komen om ons te ondersteunen in het naleven van de maatregelen. Al die merken die de mond vol hebben van purpose zouden hier ook best eens het voortouw in mogen nemen.’
Vertrouwen aanpak overheid neemt af
De overheidsmaatregelen moeten daarom duidelijker en consistenter onder de aandacht worden gebracht. Dat is belangrijk, niet alleen om de verspreiding van het virus een halt toe te roepen, maar ook om het vertrouwen in de overheid te behouden. Het vertrouwen in de aanpak van de overheid neemt de afgelopen maand namelijk relatief sterk af. Met name in de grote steden, waarin men al langer van mening is dat de maatregelen (veel) te beperkt zijn.
Onzekeren: zorgen, switchgedrag en kleine luxe
Over een economische crisis maken we ons minder zorgen dan in voorgaande weken. Ook werklozen en mensen met een onzekere werksituatie maken zich hier al enkele weken steeds minder druk om. Tegelijkertijd nemen de zorgen van deze onzekeren over hun eigen financiële- en werksituatie sterk toe. Deze groep lijkt zich dus vooral druk te maken over de korte termijn.
Dit zien we ook terug in hun switchgedrag bij het doen van de dagelijkse boodschappen. De afgelopen maand zijn ze vaker goedkopere merken gaan kopen die ze voorheen niet kochten (van 13% in week 30 naar 20% in week 34) en minder vaak de merken die ze altijd al kochten (van 63% in week 30 naar 48% in week 34). In deze groep zeggen dan ook fors meer consumenten dat zij minder geld overhouden en daarom minder sparen en meer uitgeven aan primaire levensbehoeften. Tegelijk toont een deel van de mensen met een onzekere werksituatie schijnbaar irrationeel gedrag. Hoewel hun zorgen over hun persoonlijke situatie toenemen, geven zij geld dat overblijft vaker uit aan leuke dingen (zoals entertainment en persoonlijke ontwikkeling) dan dat het opzij wordt gezet.
Rob Revet, merkstrateeg bij FNDMNTL en lid expertpanel: ‘Dit irrationele gedrag is minder gek dan het lijkt. Het wordt ook wel het ‘lipstick effect’ genoemd. Tijdens een crisis ga je geen hele dure dingen kopen. Maar de hele tijd op een houtje bijten wordt ook niemand gelukkig van. Dus dan staan mensen zichzelf, vaak in een impuls, toch een kleine luxe toe. Dus wel een lipstick, maar geen nieuwe schoenen bijvoorbeeld.’
Heb je vragen over de Monitor Consumentengedrag?
Neem dan gerust contact op met Joris.vanderzwan@validators.nl
*Bron: RIVM (2020). Gedragswetenschappelijk onderzoek COVID-19: Resultaten onderzoek gedragsregels en welbevinden. Geraadpleegd van https://www.rivm.nl/gedragsonderzoek/maatregelen-welbevinden/communicatie-en-vertrouwen
Recent Comments